محمدبن جریرطبری
محمدبن جریرطبریعالمی فقیه و متحبر در علوم دینی و به منصب خدمتگزاری حضرت مقدس امام کسب علم فقه و کلام کرده و چند جلد کتاب نیز تألیف نموده که از آنجمله کتاب المسترشد و ایضاح در امامت و ... می باشد.


خواجه امام عمادالدین
خواجه عماد الدین عبدالله معروف به خواجه آملی عالمی پرهیزکار و در علم فقه و اصول به درجه کمال بود . مدتی در عراق به تعلیم و تربیت مشغول و پس از آن به وطن اصلی خود آمل برگشت نمود و در یکی از مدارس آن به تدریج مشغول بود . پس از چندی مجددا" به نجف اشرف رفته و در آنجا رحل اقامت افکند و امیر بن ورام یکی از امرای معروف دخترش را به زنی گر فت و از این دختر پسری بوجود آمد که در علم از جد امی خود پیشی گرفت و این امیر زاده نیز به نام خواجه آملی نامیده می شد و بسیار مورد احترام بود .


امام شهید فخرالاسلام
فخر الاسلام یکی از علمای مشهور زمان سلجوقیان و معاصر با غزالی معروف بوده است. امامین محمد جونیی و ابوحامد محمد غزالی مراتب فضل و دانش او را ستوده اند و بیش از 40 جلدکتاب تحریر و تألیف نموده است. خواجه نظام الملک وزیر ملکشاه سلجوقی مدرسه ای جهت او در آمل ساخته و طلاب علوم دینی بسیار از اطراف گرد آمدندو سرانجام بدستور حسن صباح در همین مدرسه بدست ملاحده به قتل رسید و اهالی نیز قاتل را کشته و کارد اورا مدتها در مدرسه ضبط نموده بودند.


ابن فورک
مبارک بن فورک یکی از فضلای مشهور و متکلم معروف و کسی بود که مسجد مبارک آمل به نام او ساخته شده و بعدا" خراب گردید ، سالار نامی مجددا" انرا ساخته و به نام خود مسجد سالار نامید . ابن فورک مدتی در انجا نماز جماعت گذارد ، به تألیف و تدریس مشغول بود و چندی بدستور صاحب بن العباد در ری محبوس بود بعدا" با وساطت ابواسحق اسفراینی مستخلص شده و به آمل برگشت نمود. دو کتاب در کلام تألیف نمود و مرگ او در آمل اتفاق افتاد .


قاضی القضاة ابوالقاسم
قاضی ابوالقاسم نادر اهل زمان ، در علوم فقه و کلام و شعر و ترسل و حکمت و نظم و نثر پارسی و طبری متبحر بود. مولدش در آمل پس از فراگرفتن علوم مقدماتی جلای وطن اختیار نمود و در ری به شغل قضاوت مشغول شد و تألیفاتی نیز دارد.


محمد بن علی بن یزدادی
مورخ شهیر محمد بن علی یزدادی عالمی فاضل و متدین بود . در تاریخ عجم دست داشت . مخصوصا" در جمع آوری تاریخ طبرستان زحمت بسیار کشید و نسبش به مبارک که یکی از متفذین آمل و اول مسلمان این شهر است می رسد.


دیواروز یا مسته مرد
دیوار وز شاعری خوش قریحه و زنده دل و معاصر با عضدالدوله دیلمی بوده است . مدتها در بغداد در خدمت استاد علی پیروزه که شاعر طبری بود می زیست و بعدا" به خدمت عضد الدوله رسید و در اثر طبع سرشار خود مورد ملاطفت شاه قرار گرفت و از آنجا به آمل آمد و در اثر حرکات خلاف مورد تعقیب ناصر کبیر قرار گرفت و مدتی در حبس بود و پس از خلاصی به گرگان رفته و به خدمت قابوس وشمگیر رسید . وجه تسمیه دیوار وز این است که از دیوار باغی که عضدالدوله دیلمی در آن به عیش و طرب مشغول بود به دئاخل پرید و خود را معرفی نمود و وجه تسمیه مسته مرد این است که در آمل به علت مستی زندانی شد و وقتی که جریان را نزد قابوس بیان نمود اورا مسته مرد لقب دادند.


کتاب معروف
علی بن ربن ، مبلغی شهیر و در فن خط بی نظیر و مولفات او کتاب فردوس الحکمه و بحر الفوائد بود و مازیار بن قارن به مناسبت حسن خطش منصب کتابت اورا داد پس از اینکه مازیار سوره های آمل را خراب کرد دلگیر شد و به بغداد خدمت مستعصم برادر عبدالله مأمون رسید و منصب کتابت او را پیدا نمود و سرانجام در آنجا فوت کرد .


شیخ ابوالعباس قصاب آملی
جناب ابوالعباس قصاب شیخ بزرگوار و مجتهد زاهد و عالیقدر ، مدتی در آمل و پس از آن در یکی از دهات منزوی و به عبادت مشغول بود و در همانجا درگذشت. قبر او بقولی امامزاده عباس معروف و برخی گویند جوانمرد قصاب ری است.


شاعر زاهد قاضی هجیم آملی
قاضی با ایمان و شاعر با برهان ، قاضی هجیم مولد و مسکن او آمل بود و همیشه اوقات به عبادت مشغول و طبع شعر هم داشت . اشعاری از او به جا مانده .


قاضی ابو احمد آملی
قاضی مسلمین از جانب خلیفه عباسی ، مردی با سیاست و کیاست و متدین و هم عصر با مازیار بن قارن بود . چون مازیار با مسلمین بد رفتاری می کرد در نتیجه قاضی بدون اجازه خلیفه حکم جهاد بر علیه مازیار را صادر و مردم را به شورش وادار کرد. مازیار به آمل قشون کشید و شهر را به تصرف درآورد و قاضی را بکشت.


قوام الدین میر بزرگ
سید جلیل الدین میر قواما لدینمعروف به میر بزرگ ، از سادات مرعشی و به یازده واسطه با امام چهارم (ع) می رسد. در آمل متولد و ایام جوانی را در خراسان گذرانده و در آنجا از محضر قطب العارفین سید عزالدین نوغندی کسب فضل می نمود و با کسب اجازه او به آمل مراجعت می کند. و در سنه 760 فرمانفرمای مازندران می شود. و با افراسیاب چلابی نیز نزاع کرده است. در سنه 781 هجری در شهر آمل دعوت حق را لبیک گفت . صمنا" پسران او سید رضی الدین والی آمل و سید فخرالدین سردار رستمدار و سید کمال الدین فرمانفرمای ساری را نیز باید یاد آورد که معاصر با امیر تیمور گورکانی و بدست این سلطان مدتها در سمر قند تبعید بودند.


عبدالله ابن حسین سهل
که معاصر با یکی از اسپهبدان پادوسبان مردی مالدار و عالمی دیندار بود.


علی بن هشام الآملی
علی بن هشام ، یکی از ثروتمندان بی نظیر عصر خود بشمار می رود. با مأمون خلیفه عباسی معاصر بوده است. و هر بار که به حج می رفت عده زیادی را با هزینه خویش با تشریفات بسیار می برد.بطوریکه مورد توجه مأمون قرار گرفته بود.


آقالربن محمد رفیع
حکیمی دانشمند و مورخی بنام و طبیبی حاذق و معاصر با شاه عباس صفوی بود . بدستور این سلطان مدتی در آمل تبعید و تحت نظر بوده است. این شخص راجع به تاریخ آمل کتابی نوشته و چنین توضیح داده است که آمل شهری است زیبا و روح افزا ، آب وهرهز از وسط آن عبور می کند ف این رود از کوههای اطراف لاریجان و دماوند سرچشمه گرفته و دارای مواد معدنی بسیار است و تأثیر تامی در مزاج و روحیه مردم این نواحی دارد و مغزهایشان را خشک شبیه به اهالی عربستان می پروراند ، هر آینه اگر هوای خشک و سرد ییلاق و رطوبت دشت نباشد به مردم مناطق حاره شباهت خواهند داشت . چون به دقت می نگرم ، مردم آمل آنهاییکه اغلب در تابستان در اطراف کوه دماوند می روند مردمی هستند سیمین اندام و بزرگ صورت و دندان گشاده و خوش چشم .


شریف العلما آملی
محمد شریف بن ملاحسینعلی آملی ملقب به شریف العلما موسس علم اصول ، استاد فحول ، نادر دهر و اعجوبه زمان . مولدش در کربلا وفاتش نیز در همانجا اتفاق افتاد. در مجلس درس او زیاده از هزار نفر می نشستند. شرح حالات و تألیفات و کرامات آن مرحوم بسیار زِیاد و مفصل است . علاقمندان می توانند به کتاب قصص العلما تألیف مرحوم میرزا محمد بن سلیمان معروف به علامه تنکابنی مراجعه نمایند.


شیخ جعفربن محمدعلی نوری
از اجله مجتهدین و مروجین دین بوده از خدمت شیخ بزرگوار شطخ محمد حسن صاحب جواهر درجه علیای فقاهت داشت . در تهران در گذشت و به حجره ای که به همین شخص تعلق دارد در صحن صدوق علیهاالرحمه که مقابل حجره مزار آقای محمد مهدی نواب است مدفون گردید. 


شیخ فضل الله نوری
افضل و اکمل شاگردان مرحوم حجة الاسلام میرزا محمد حسن شیرازی بوده و در فقه و اصول و حدیث رجال عالم و فاضل بوده است. در واقعه مشروطیت در سال 1327 قمری در تهران از طرف مشروطه خواهان بدار آویخته شد از آثار قلمیه ویصحیفه قائمه است.


حاجی میرزا حسین طبرسی
ازعلمای بزرگ و مروج اصول مذهب جعفری و تشیید بنیان طریقه اثنی عشری بشمار است. بدر جلیل الشأنش میرزا محمد تقی مازندرانی از فحول مجتهدین و مشاهیر دوره فتحعلی شاه بوده و تصنیفات سودمندی دارد.


حاجی سید اسمعیل عقیلی
عالمی عامل و فقیهی فاضل در تهران مقیم بود. تدلیفاتی در عقاید و اخلاق به پارسی دارد و به طبع نیز رسیده است.

    حضرت علامه حسن حسن زاده آملی

 در اواخر سال 1307 هجری شمسی در ایرا از توابع لاریجان آمل دیده به جهـان گشود . نام اصلـی ایشان حسن بن عبدالله طبری آملی است که به حسن زاده شهرت دارد . مقدمات علوم حوزوی و فراگیری علـومی که بین طلاب متداول است را در مسجد جامع آمل آموخت . در این دوران که شش سال طول کشید از محضـر علمـایی چون : آیت الله میـرزا ابوالقاسم فرسیـو ، آیت الله غـروی ، آقا شیخ احمد اعتمادی ، شیخ ابوالقاسم رجایی لیتکوهی، شیخ عزیزالله طبرسی ومرحوم عبدالله اشراقی بهره گرفت .

   حضرت علامه عبدالله جوادی آملی

     حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا هاشم آملی